Energiedelen, een beloftevol concept?

Decentrale energietransitie met burgers aan het roer 
Energiegemeenschappen zijn hét concept om burgers te betrekken bij de nodige energietransitie, alsook om in te zetten op decentrale productie van hernieuwbare energie. Veel potentieel om groene stroom op te wekken zit immers decentraal, dichtbij en vaak in eigendom van de verbruikers. Zonne-energie is het eenvoudigste voorbeeld: de vele dakoppervlakten in Vlaanderen. Het is echter onzinnig om zomaar overal zonnepanelen te leggen. Gebruik daar de best georiënteerde en grootste daken voor, doe dit samen met een groep mensen en deel of verkoop de stroom onder elkaar. Het potentieel op het platteland is enorm: denk aan daken van land- en tuinbouwbedrijven, dorpsscholen, kerken, dorpszalen, … .

Speelveld met slechte spelregels 
De wetgeving rond energiedelen, maar ook rond ruimere samenwerkingsmogelijkheden van burgers en (kleine) ondernemers, in zogenaamde energiegemeenschappen vloeit voort uit Europese richtlijnen. Deze wetgeving is echter nog in volle ontwikkeling. Zo is energiedelen en een-op-een verkoop tussen twee verbruiksadressen pas sinds vorig jaar mogelijk en is samenwerking binnen een energiegemeenschap pas sinds 1 januari van dit jaar gereguleerd. Het speelterrein is dus uitgetekend, toch merken we dat keuzes op vlak van de spelregels het delen van energie bemoeilijken.

Vandaag in de media
Steeds meer energieleveranciers leggen administratiekosten op, waardoor energiedelen of een-op-een verkoop gewoonweg niet interessant is. Klassiek gaat het immers niet over zulke grote hoeveelheden stroom, want je deelt enkel op het moment dat er ‘overschot’ is. Dat gaat om pakweg 50 tot 100 euro op jaarbasis. Sommige energieleveranciers vragen al een vergoeding die hoger is dan de hoeveelheid stroom die men deelt of aan elkaar verkoopt. Tel daarbij dat energieleveranciers klanten die aan energiedelen of één-op-één verkoop willen doen vaak naar een dynamisch en dus duurder contract overzetten. Hierdoor wordt ook de kost die men betaalt per KWh in de meeste gevallen hoger.   

Andere drempels
Daarnaast merken we dat ook de mogelijkheden voor energiegemeenschappen sterk beknot zijn bij de effectieve praktische vertaling van de wetgeving. Zo blijkt dat verkoop binnen energiegemeenschappen niet mogelijk gemaakt wordt en men dus enkel kosteloos kan delen aan elkaar. Potentiële deelnemers aan de energiegemeenschap die zelf in een grote installatie willen investeren om de stroomoverschotten tegen afgesproken prijs met verschillende buren te delen, kunnen dit enkel zonder vergoeding. Hierdoor dreigt aanwezig potentieel niet benut te worden en worden investeringen in groene stroom niet gestimuleerd. Denk daarbij aan een landbouwer met grote staldaken die onder impuls van de huidige wetgeving slechts een beperkte installatie zal plaatsen, voor eigen gebruik. Uiteraard zijn er alternatieve samenwerkingsmogelijkheden voor energiegemeenschappen, maar het verbod op verkoop binnen de energiegemeenschap legt een serieuze rem op de mogelijkheden van dit concept.  

Tot slot worden mensen met een budgetmeter per definitie uitgesloten van energiedelen. Dit zijn net mensen die veel voordeel kunnen halen uit het systeem. Een ouder die de overschotten van zijn zonnepanelen deelt met zijn kind die het financieel moeilijk heeft? Niet mogelijk! Dat dit soort van kleine helpen niet mogelijk is, is bijzonder jammer. 

Blijft interessant om energiedelen te verkennen 
Is er dan geen alternatief voor mensen met stroomoverschotten én een digitale meter? Je kan natuurlijk blijven injecteren en je stroom dus verkopen aan je energieleverancier. Alleen wordt de prijs hiervoor maand na maand lager en ook dit is dus minder interessant. De vragen die we ons dan stellen: Waar zit het financieel rendement om net wat meer inspanningen te doen dan je zelf nodig hebt? Waar zit de stimulans om samen met burgers de handen in elkaar te slaan om werk te maken van de energietransitie? Met enkel grote windmolenparken komen we er niet. Decentrale energieproductie zal hoe dan ook de te nemen weg zijn. Landelijke Gilden blijft daarom ijveren en strijden bij de betrokken instanties om deze nieuwe omgangsvormen met energie echt mogelijk en aantrekkelijk te maken en zet zich hiervoor graag bij aan de tekentafel/onderhandelingstafel.

Meer info:

Onze experten bij Landelijke Gilden zijn steeds bereikbaar en beschikbaar om te reageren op de huidige berichtgeving rond administratieve kosten bij energiedelen, en zo het topic meer diepgang te geven in uw kanaal. Aarzel niet ons te contacteren!

Davy Sterkens, Manager maatschappelijke innovatie, davy.sterkens@landelijkegilden.be,  
0472 75 15 86