Week van de friet: "Een frietkot is al tweehonderd jaar streetfood!"

Vroeger kon je al goed je boterham verdienen als je frietjes, een cervela en een balletje verkocht. Wie nu een leefbare zaak wil, moet uitbreiden. Mensen willen zitten en iets drinken. Het aanbod is uitgebreider en er worden meer schotels geserveerd. De evolutie naar online bestellen vind ik jammer. Vroeger stonden mensen te wachten in de frituur, ze dronken iets en sloegen een babbeltje. Ik kwam onlangs in een frituur in Gent, waar alle pakjes klaar stonden en de klanten ze zo konden meenemen. Niemand zei nog goeiedag, dat vind ik spijtig – al had die frituur op het einde van de dag wel héél goed verkocht.” (lacht)

Dat is eigenlijk een groep mensen die bezig zijn met de geschiedenis van de friet – frituristen, maar ook professoren en afgevaardigden van de horeca en het Centrum voor Agrarische Geschiedenis. Zo’n raad is nodig om de frietcultuur in stand te houden én te onderhandelen met de overheid, al zijn ministers de frietkoten wel genegen. Vroeger was dat niet het geval, hoor. Dan kwamen frituren alleen negatief in het nieuws met berichten over brandwonden en voedselveiligheid. Via de frietkotraad krijgen we aanvragen voor interviews, soms zelfs uit Amerika. Iedereen wil over onze frietjes schrijven.”

Met mijn vrouw op uitstap in Luxemburg zag ik op een rommelmarkt een oude foto van een frituur, uit 1890. Ik wist niet dat frietkoten al zo lang bestonden en mijn interesse was gewekt. Na een tijdje had ik een schuur vol oude friteuses, frietsnijders en documentatie. Toen ik gestopt ben met de frituur, kreeg ik tijd om ook iets te doen met al dat materiaal. Zo is mijn boek ontstaan, om alles wat ik opgeslagen had tot bij de mensen te brengen.”

“Zelfs in een aflevering van FC De Kampioenen. (lacht) Ik was de conservator van het Brugse museum en kwam de frituur van Carmen opkopen. Daaraan meedoen was een heel fijne ervaring.”

“Ja, ik geef rondleidingen in het Frietmuseum in Brugge en veel van mijn collectie staat er. Ik zorg er ook wel voor vernieuwing, want een museum kan geen tien jaar lang hetzelfde laten zien. Samen met de directeur van het museum, Eddy Van Belle, zoek ik naar nieuwigheden. Morgen gaan we een nieuwe friteuse plaatsen en we werken aan plannen voor een nieuw frietmuseum in Brussel.”

“In het Belgisch paviljoen op de wereldtentoonstelling van 2015 in Milaan was er een frituur. Ze hadden een Franse kok gerekruteerd om frietjes te bakken, maar dat liep in het honderd. De voorzitter van de frietkotraad, Bernard Lefèvre, belde mij ‘s morgens of ik die namiddag naar Milaan kon vertrekken. Toen ik er aankwam, bleek het vet verbrand en zat de afvoerbuis vol afval. Ik heb een dag nodig gehad om alles weer proper en operationeel te krijgen. Dat heeft in de frituurwereld mijn naam gemaakt als de redder van het Belgisch paviljoen in Milaan. Voor Navefri, de nationale vereniging van de frituristen, heb ik frietjes gebakken bij speciale evenementen. Ik bakte al drie keer frietjes voor onze koning en er zijn ook ministers die fan zijn van mijn frietjes. Mijn vrouw en ik zijn daarna nog naar beurzen geweest in Thailand, Vietnam, Indonesië … om de hele keten in het buitenland te promoten. Van aardappelteler tot verwerker, je hebt de hele keten nodig om tot een goede friet te komen.”