Over de buxusmot

De buxusmot is aanwezig in veel tuinen in Vlaanderen. De vraatschade van de rupsen zorgt voor grote bezorgdheid bij tuinliefhebbers en kwekers van buxusplanten. Om de verspreiding van deze plaag onder controle te houden, is correcte informatie nodig over de meest efficiënte methode van aanpakken.

Onderzoeksinstellingen PCS (Viaverda) en ILVO onderzochten in 2018 en 2019 de levenscyclus van de motten en beoordeelden allerlei bestrijdingstechnieken. Landelijke Gilden en AVBS vertalen deze verworven kennis naar praktische tips voor jouw tuin.

buxusmot, adult

Hoe de buxusmot herkennen?

De buxusmot, de rups en de poppen

De vleugels van de buxusmot zijn helderwit van kleur met een bruine rand. Het lichaam is ook wit met een bruine kop en bruin achterlijf. Er is een zeldzame variant die geheel bruin is. Van tip tot tip is de mot ongeveer 4 cm breed. De mot vliegt vooral 's nachts, soms spot je hem overdag.

Jonge rupsjes zijn vuilgeel van kleur en moeilijk te zien. Oudere rupsen hebben een zwarte kop en een felgroen lijf met een patroon van zwarte stippen en zwarte en lichte lengtestrepen. Ze vervellen een keer of zeven. Een volgroeide rups is 4 cm lang en verschuilt zich binnenin de buxusplant.

Hoe de schade herkennen?

De prille schade is haast onzichtbaar. De kleine rupsjes die net uit het ei komen, zitten aan de onderzijde van de buxusbladeren. Ze schrapen er het bladmoes weg. Van bovenaf lijkt het of de blaadjes versierd zijn met grillige lijnpatronen. Doordat de rupsjes klein zijn, is de schade eerder beperkt en niet zo opvallend.

De schade wordt steeds duidelijker waar te nemen naargelang de rupsen groeien. Ze vreten steeds grotere happen uit de bladrand zodat enkel nog een skelet van het blaadje overblijft. Na enkele dagen is de hele twijg van de buxus kaal en zie je bundeltjes van dode blaadjes die aan elkaar gesponnen zijn (spinsels). Op de plant vind je ook de grauwgroene uitwerpselen van de rupsen terug, net als de resten van de vervelde rupsen en de poppen.

Schade door buxusmot

Grote aantallen rupsen kunnen een volledige buxusplant kaal vreten. De buxus verliest tijdelijk zijn sierwaarde, maar herstelt meestal volledig. In de zomer heb je na 6 tot 8 weken opnieuw mooie, groene scheuten. Je hoeft aangetaste planten niet meteen te verwijderen. Zorg voor een optimale bemesting, want een gezonde plant heeft meer weerstand tegen ziekten en plagen.

rups van de buxusmot

Hoe de buxusmot beheersen?

Pak de plaag aan als je rupsen ziet in april, in juli en in september. Geef de voorkeur aan fysische en biologische bestrijdingsmiddelen. Een professionele tuinaannemer heeft een ruimer gamma aan bestrijdingsmiddelen ter beschikking, waaronder ook biologische.

Begin met een snoeibeurt om haarden met eitjes, rupsen of poppen te verwijderen. Doe dit in het najaar of in het voorjaar. Zo haal je de overwinterende rupsen weg en hoef je deze in het voorjaar alvast niet meer te bestrijden. Breng alle snoeiafval in een gesloten zak naar het containerpark. Bij een zware aantasting kan je de rupsen perfect bestrijden met een biologisch insecticide. Vraag advies over de correcte toepassing.

SOS Buxusmot stuurt een nieuwsflits uit wanneer het ideale moment is aangebroken om jouw buxus te behandelen. Wil je graag deze melding ontvangen? Schrijf je dan hier in! 


Kijk wel altijd zelf even goed of er rupsen op jouw buxus aanwezig zijn. Soms is behandelen misschien niet nodig. 

Laatste Update 04/10/2024: 

Buxusmot

De vlucht van de buxusmotten is voorbij en de eitjes komen nu uit. Deze kleine rupsen richten nog niet veel schade aan, maar bestrijding is wel aan te raden en kan het best in de eerste helft van oktober worden uitgevoerd. Door deze jonge rupsen nu aan te pakken, wordt de plaagdruk in het voorjaar minimaal. Voer de behandeling uit bij droog weer.

Schimmelziektes

Traditioneel zorgt de herfst voor nattere planten door de dauw gedurende de nacht. De temperaturen zijn ook vrij hoog geweest zodat de infectiedruk nog niet voorbij is . Het is aangewezen om nu nog te behandelen om verdere schade te voorkomen. Best afwisselen van producten om resistentie te voorkomen.  Vanaf de eerste vorst is de buxusschimmel niet meer of veel minder actief, en is behandeling niet nodig.

 

Veelgestelde vragen over de buxusmot

Lees hier

Wordt enkel buxus aangetast door de buxusmotrups?

In Europa, en dus ook bij ons, werden de rupsen van de buxusmot tot nu toe enkel op verschillende soorten en cultivars van buxus aangetroffen. Het gaat voornamelijk om Buxus microphylla (waaronder var. insularis), Buxus sempervirens en Buxus sinica. In Azië worden hulst (Ilex purpurea), kardinaalsmuts (Euonymus japonicus en Euonymus alatus), schaduwkruid (Pachysandra terminalis) en oranje jasmijn (Murraya paniculata) ook als waardplant van deze plaag beschouwd. Tot op heden werd in Europa op deze plantensoorten nog geen schade van de buxusmot vastgesteld. Bij het PCS loopt momenteel een proef om deze stelling te testen.

Lees hier het volledige artikel

Wat doe ik met het snoeiafval van aangetaste buxusplanten?

Het is geen optie om het snoeiafval van buxus die geplaagd is met buxusmot zelf te composteren. Is de schade aan de buxus te ver gevorderd, dan zit er niets anders op dan de aangetaste struik af te voeren. Leg daarbij enige zorg aan de dag. Want in die buxusresten zitten eitjes, rupsen en poppen die er nog een tijdje op kunnen overleven en de buxusmot zelf kan al vliegend ettelijke kilometers afleggen. Alle snoeiafval is een belangrijke bron van nieuwe infecties door buxusmot, zowel thuis voor je buren en ook als je onderweg bent naar het recyclagepark.

Lees hier het volledige artikel

Zijn feromoonvallen een goede bestrijdingstechniek?

Feromoonvallen geven een goede  aanduiding over de aanwezigheid van vlinders en helpen de komst van nieuwe rupsen te voorspellen, maar zijn geen bestrijdingsmiddel. Ze vangen enkel de mannelijke motten. Een vliegenmepper is wel efficiënt, vang de motten bij valavond. Blijf de hele zomer alert want nieuwe motten kunnen je planten belagen.

Helpen huis-, tuin- en keukenmiddelen echt?

Doorgaans lijken het zeer interessante methoden, al was het maar omdat het middel standaard aanwezig is in huis of omdat het goedkoop is. Maar werken ze echt? En mogen die middeltjes zomaar gebruikt worden? Welke maatregelen moet je treffen?

Lees hier het volledige artikel.

Ik zie buxusmotrupsen op andere planten, hoe kan dat?

Vaak zien we dat de rupsen van de buxusmot, eens ze de buxus volledig opgegeten hebben, op zoek gaan naar voedsel. Ze kruipen over paden, gevels en andere planten op zoek naar eten. Zo kunnen we de buxusmot aantreffen op andere planten zonder dat de rupsen daar effectief van eten. 

Zie je toch vraat aan andere planten, ga dan goed na of een andere soort rups of een andere parasiet (bijv taxuskever) deze vraat aan de plant kan veroorzaakt hebben. Indien je effectief de rups van het blad ziet eten, kan je er zeker van zijn dat de buxusmot de betreffende plant als voedsel opneemt. 

Heeft het weer invloed op het effect van een behandeling?

Ja, het weer kan een grote invloed hebben op de werking van gewasbeschermingsmiddelen.

Lees hier het volledige artikel.

Hoe giftig zijn de chemische behandelingen tegen buxusmot

Hier en daar worden meldingen gemaakt van mezen die buxusrupsen eten. Door het eten van buxusbladeren nemen buxusrupsen echter buxine op in hun lichaam, een giftige stof (alkaloïde) die in alle plantendelen van buxus voorkomt. Daardoor worden de rupsen (licht) toxisch en krijgen ze een slechte smaak, waardoor de meeste vogels (o.a. kippen) de buxusrupsen al snel links laten liggen. 

Desondanks heerst er bezorgdheid over de mogelijke opname van insecticiden door vogels die behandelde rupsen oppeuzelen. Alhoewel er geen link is met de strijd tegen de buxusmot, blijft het altijd aangewezen met grote zorg om te springen met chemische gewasbeschermingsmiddelen. De motten zijn niet toxisch en worden door allerlei vogelsoorten smakelijk opgepeuzeld.

Lees hier het volledige artikel

Verdwijnt de buxusmot in de winter?

Tussen november tot maart zijn de minst sierlijke buxusstruiken de enige getuigen dat de buxusmot in grote getale aanwezig is (geweest) in jouw tuin. Al lijkt het er op dat de buxusmotplaag ingedijkt is, de kans is echter reëel dat er zich toch nog levende vertegenwoordigers in de buxusstruiken bevinden.

Lees hier alles over de winterse verdwijntruc van de buxusmot

op zoek naar de buxusmot

Help mijn buxus!

Bruine blaadjes die afvallen, kale takken en een plant die lijkt weg te kwijnen? Dan heb je last van de rupsen van de buxusmot ofwel van een schimmelinfectie.

Buxusstruiken

Buxus en droogte

Grote droogte doet alle planten lijden. De ene plant sterft meteen af, een andere krult zijn blaadjes op of laat ze slap omlaag hangen.

tuin3.jpg

Geef voeding aan je buxusplanten

Buxus is een plant met een bijzonder uitgebreid wortelstelsel. De vele kleine blaadjes hebben voeding nodig om mooi groen te blijven.

Partners

Om de verspreiding van deze plaag onder controle te houden is correcte informatie nodig over de meest efficiënte methode van aanpakken. Onderzoeksinstellingen PCS (Viaverda) en ILVO onderzochten in 2018 en 2019 de levenscyclus van de motten en beoordeelden allerlei bestrijdingstechnieken. Landelijke Gilden en AVBS vertalen deze verworven kennis naar praktische tips voor jouw tuin.

Deze website is gebaseerd op het onderzoeksproject 'Sensibilisering rond het monitoren en beheersen van de buxusmot (Cydalima perspectabilis) in Vlaanderen'. PCS is eigenaar van het gebruikte fotomateriaal.

partners SOS buxusmot