Buxusmot: Hoe giftig zijn de chemische behandelingen tegen buxusmot

Daardoor worden de rupsen (licht) toxisch en krijgen ze een slechte smaak, waardoor de meeste vogels (o.a. kippen) de buxusrupsen al snel links laten liggen. Desondanks heerst er bezorgdheid over de mogelijke opname van insecticiden door vogels die behandelde rupsen oppeuzelen. Alhoewel er geen link is met de strijd tegen de buxusmot, blijft het altijd aangewezen met grote zorg om te springen met chemische gewasbeschermingsmiddelen. De motten zijn niet toxisch en worden door allerlei vogelsoorten smakelijk opgepeuzeld. 

Spinosad of pyrethrum? 

In tuincentra wordt vaak aangeraden om de rupsen van de buxusmot te beheersen met een systemisch insecticide dat acetamiprid bevat. Acetamiprid is echter een neonicotinoïde en is zeer toxisch voor vogels, gematigd toxisch voor bijen en vissen (of andere waterorganismen) en licht toxisch voor zoogdieren. Hou hier dus mee rekening! 

De middelen die wij aanraden om de buxusmotrupsen te beheersen, bevatten spinosad of pyrethrum als actieve stof. Deze actieve stoffen zijn niet tot licht toxisch voor vogels en zoogdieren wanneer zij tijdens de behandeling in contact komen met de spuitvloeistof. Na 1 tot 3 uur droogtijd, zouden vogels en honden er weinig hinder van mogen ondervinden. Voor vissen en de meeste waterorganismen is pyrethrum zeer giftig en dus dodelijk, terwijl spinosad licht tot matig toxisch is voor deze groep van organismen. 

Uit onze beheersingsproeven besluiten we dat spinosad een efficiëntere werkzame stof is tegen de rupsen van de buxusmot in vergelijking met pyrethrum. Het inzetten van spinosadhoudende middelen geniet dus de voorkeur, maar afwisseling tussen actieve stoffen uit een andere resistentiegroep blijft noodzakelijk om resistentieopbouw te vermijden. 

Met pyrethrum of pyrethroiden, bedoelen we naast de natuurlijke vorm ook de meer persistente en dus meer toxische synthetische variant, zoals cypermethrin. 

Er bestaan zowel systemische bestrijdingsmiddelen (opname door de plant gevolgd door vraat) als middelen met een contactwerking (bespuiten van de larve). Bij gebruik van middelen met een contactwerking (zoals pyrethrum) neemt de rups het gif dus op zonder te eten van de blaadjes. Spinosad heeft de dubbele werking. 

Opletten met buxus langs de vijver 

Alle chemische bestrijdingsmiddelen tegen de rupsen van de buxusmot zijn toxisch voor vissen. Producten op basis van spinosad zijn het minst toxisch uit het gamma. De behandeling van buxus naast een vijver of waterloop is dus beter te vermijden. Het handmatig verwijderen van de rupsen is het beste alternatief. 

Als insecticiden echter de enige optie zijn, kies dan voor een middel met spinosad en vermijd dat het product in het water terecht komt. Om het water te beschermen doe je er als particulier goed aan om altijd minstens een zone van 1 meter langs het wateroppervlak vrij te houden van gewasbeschermingsmiddelen. Neem alle voorzorgen die je kan nemen om te vermijden dat er product in het water terecht komt. 

• Tracht enkel de plant te raken bij een bespuiting. 
• Plaats een beschermend karton achter de plant om verneveling naar het water en andere planten in de onmiddellijke buurt te voorkomen. 
• Werk niet als er veel wind is 
• Mors niet met het product 
• Was je handen na gebruik 

Behandel met zorg 

Het gebruik van zowel spinosad als pyrethrum is af te raden tijdens de bloeiperiode van de planten, omwille van hun hoge toxiciteit voor bijen en andere bestuivers. Vermits spinosad enkel in natte toestand toxisch is voor bestuivers, kan je met een zorgvuldige planning van de behandeling dit contact vermijden. Als een product met spinosad na een uur opgedroogd is, is het nagenoeg onschadelijk voor insecten. Producten met een te snelle opdroogtijd resulteren in een verminderde bestrijdingsefficiëntie. 

Dit artikel is geschreven in opdracht van het onderzoek naar gepaste bestrijding van de buxusmot. Dit wordt uitgevoerd door PCS en ILVO, met de steun van het Vlaams Fonds voor Landbouw en Visserij. AVBS en Landelijke Gilden zorgen voor de bekendmaking van de onderzoeksresultaten.