Van dorpszaal naar dorpshuis

Een dorpshuis is een zogenaamde ‘Third place’, zoals socioloog Oldenburg dit benoemd. 'Third places' zijn erg belangrijk voor buurten, een onmisbare schakel om een gemeenschap te vormen. Deze plekken zijn overal: kerken, kappers, sportclubs, jeugdhuis, zelfs de schoolpoort. En, hoewel mensen hier zijn voor een bepaalde reden, is de informele babbel in een omgeving waar verschillen tussen mensen worden afgevlakt de belangrijkste factor voor verbinding. Dit zorgt voor een gemeenschapsgevoel. In die zin noemt Oldenburg 'third places' ook wel de woonkamer van de samenleving.

Bruisende steden worden wel eens als typevoorbeeld gegeven van plekken met veel third places: hippe Koffiezaakjes, de gym, parken, creatief tijdelijk gebruik van oude industriële sites… Stuk voor stuk plaatsen waar de wegen van individuen elkaar kruisen, waar korte, vluchtige contacten kunnen plaatsvinden, kleine (vrienden)groepen samenkomen en nieuwe vriendschappen kunnen ontstaan.

Een dorpshuis hoeft zeker geen voormalige dorpszaal te zijn. Het concept kan toegepast worden in elk gebouw dat zich leent tot een invulling van datgene waar er lokaal nood aan is. Denk aan een (leegstaande) school, kerk, een pastorij, café... en hoeft ook zeker geen nieuwbouw te zijn. We geloven dat door te kijken naar wat er vandaag is en de afweging te maken om naar een meer rationeel gebruik van de beschikbare ruimten te gaan, er al snel gekomen kan worden tot een sterk concept. Door net diverse activiteiten die verspreid zijn over het dorp samen te brengen op één site, kan een plek met hoge aantrekkingskracht ontstaan.

Overal in Europa en in Vlaanderen duiken er punten, hubs… op. In essentie tracht elk van deze concepten om het dalende voorzieningenniveau en de auto-afhankelijkheid te counteren door het slim verknopen van verschillende diensten in een laagdrempelige ontmoetingsplek. Kern is het fysiek samenbrengen van heel wat actoren, zowel aanbieders als klanten, die traditioneel niet samenwerken. Via het slim aangaan van samenwerking versterken inwoners, dienstverleners en ondernemers elkaar. Een duurzaam, en dus ook economisch rendabel concept steunt op de driehoek burger – beleid - bedrijf.  Maar ook kennisinstellingen en non-profit organisaties kunnen een zinvolle partner zijn om je dorp weer te voorzien van een kloppend hart.

Waarin verschilt een dorpshuis van andere initiatieven? Anders dan in een buurt- en dorpspunt zetten we hierin expliciet in op ruimte voor het verenigingsleven, gecombineerd met het beheer van de plek door vrijwilligers.